أَبُو الْأَئِمَّةِ

پدر امامان

عنوانی است که رسول خداصلی الله علیه وآله در حقّ حضرت فرمود:

«أَنْتَ الْإِمامُ، أَبُوالْأَئِمَّةِ أَحَدَ عَشَرَ مِنْ صُلْبِکَ»

(بحارالانوار، ج 36، ص 335)
«تو امام هستی، پدر یازده امام که همه از صلب تو هستند».
امام علی‌علیه السلام پدر امامان معصوم‌علیهم السلام است؛ یعنی همه امامان از نسل او و از فرزندان امام حسین‌علیه السلام هستند.

ِابْنُ عَمِ‌ّ الرَّسُولِ‌

حضرت علی‌علیه السلام پسر عموی رسول خداصلی الله علیه وآله است، البته در دایره دین الهی قرابت نسبی و سببی جایگاهی ندارد؛ لکن در کنار سایر مناقب و فضایل علی‌علیه السلام، این قرابت و نزدیکی با پیامبر خداصلی الله علیه وآله خود ارزش و فضیلتی دیگر محسوب می‌گردد.
پیامبرخداصلی الله علیه وآله فرمود:

«عَلِیٌّ أَخِی وَصاحِبِی وَابْنُ عَمِّی»

(الصراط المستقیم، ج 2، ص 81؛ مناقب آل ابی طالب، ج 2، ص 186. تاریخ ابن عساکر، ج 1، ص 131)
در زیارت مخصوصه آن حضرت در روز یکشنبه آمده است:

آیةُ الْحَقِ‌ّ

به معنای نشانه حقّ و حقیقت است و البته حقّ محض و خالص خدای‌تعالی است، پس علی‌علیه السلام نشانه خداوند است.

از رسول خداصلی الله علیه وآله نقل شده که فرمود:

«عَلِیٌّ آیةُ الْحَقِ‌ّ وَرایةُ الْهُدیٰ»

(بحارالانوار، ج 22، ص 196؛ امالی طوسی، ص 505)
«علی‌علیه السلام نشانه خدا و پرچم هدایت است».

آیةُ اللَّهِ الْکُبْری‌

کبریٰ مثل عظمیٰ اسم تفضیل و مؤنث اکبر یعنی بزرگ‌تر و بزرگ‌ترین؛ بنابراین علی‌علیه السلام آیت و نشانه بزرگ خدا و بزرگ‌ترین آنها می‌باشد.

(البته همان‌طور که در مقدّمه تأکید شد، هرچه در مورد امیر مؤمنان گفته می‌شود و به عنوان برترین فرد معرفی می‌گردد، مراد غیر از رسول خداصلی الله علیه وآله است.

چون آن حضرت، اول شخص عالم خلقت است و هیچ مؤمن معتقدی به خود اجازه نمی‌دهد که امام علی‌علیه السلام را برتر از پیامبر خاتم‌صلی الله علیه وآله بداند.)

این‌عنوان از القاب حضرت مولا علی‌علیه السلام است که رسول خداصلی الله علیه وآله در مورد آن حضرت فرمود:

«أَنْتَ کَلِمَةُ اللَّهِ الْعُلْیا وَآیةُ اللَّهِ الْکُبْری وَلا یَقْبَلُ اللَّهُ الإِیمانَ إِلّا بِوِلایتِکَ»

(مشارق انوار الیقین، ص 102؛ امالی صدوق، ص 11؛ بشارة المصطفی، ص 18)
«ای علی! تو عالی‌ترین کلمه خدا و بزرگ‌ترین نشانه خدایی، و خداوند ایمان کسی را قبول نمی‌کند؛ مگر با ولایت تو باشد».
خود حضرت مولا علی امیرمؤمنان‌علیه السلام نیز فرموده:

«أَنَا الْحُجَّةُ الْعُظْمیٰ وَالآیةُ الْکُبْریٰ»

(بحارالانوار، ج 39، ص 236)
«من بزرگ‌ترین حجّت خدا و بزرگ‌ترین آیه و نشانه او هستم».

و در دعای افتتاح در شب‌های ماه مبارک رمضان می‌خوانیم: 

«اَللَّهُمَّ وَصَلِّ عَلیٰ عَلِیٍّ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ... وَآیتِکَ الْکُبْری»

(اقبال الاعمال، ص 60؛ مفاتیح الجنان، دعای افتتاح)
«خدایا درود فرست بر امیرمؤمنان‌علیه السلام ... او که بزرگ‌ترین آیه و نشانه توست».

آصِفُ الْأُمَّةِ

آصف، نام وزیر و خواهرزاده و جانشین سلیمان‌علیه السلام بود که او را وصی خود قرار داد.

(بحارالانوار، ج 14، ص 122؛ من لا یحضره الفقیه، ج 4، ص 174)
ابن عباس نقل می‌کند: 

رسول خداصلی الله علیه وآله در معرفی حضرت مولا علی امیرمؤمنان‌علیه السلام فرمود:

«مَعاشِرَ النّاسِ! مَنْ أَحْسَنُ مِنَ اللَّهِ قِیلاً وَأَصْدَقُ مِنْهُ حَدِیثاً؟! مَعاشِرَ النّاسِ! إِنّ رَبَّکُمْ جَلَّ جَلالُهُ أَمَرَنِی أَنْ أُقِیمَ لَکُمْ عَلِیاً عَلَماً وَإِماماً وَخَلِیفَةً... إِنَّ عَلِیاً صِدِّیقُ هذِهِ الأُمَّةِ وَفارُوقُها وَمُحَدِّثُها، إِنَّهُ هارُونُها وَیوشَعُها وَآصِفُها وَشَمعُونُها ...»